ΦΑΓΙΟΥM

 Mετά την κατάκτηση της Αιγύπτου από τον Μέγα Αλέξανδρο το 332π.χ., πολλοί Έλληνες αλλά και άλλοι λαοί, εγκαταστάθηκαν στην Αίγυπτο και παντρευόντουσαν μεταξύ τους, ή με τους γηγενείς Αιγυπτίους, διαμορφώνοντας βαθμιαία μια κοσμοπολίτικη κοινωνία, με έντονο το στοιχείο του συγκρητισμού στις παραδόσεις και τη θρησκεία.
Η αύξηση του πληθυσμού έφτασε στο απόγειό της τον 2ο μ.χ. αιώνα, οπότε και ζωγραφίστηκαν τα πορτραίτα των Φαγιούμ. Με τον όρο πορτραίτα Φαγιούμ εννοείται το σώμα των προσωπογραφιών που φιλοτεχνήθηκαν από τον 1ο έως τον 3ο αιώνα μ.χ. και διασώθηκαν ως την σημερινή εποχή.
Τα πορτραίτα ανακάλυψε πρώτος ο Ιταλός περιηγητής Πιέτρο Ντέλα Βάλλε το 1615. Αυτά τα νεκρικά πορτραίτα, προορισμένα για ταφική χρήση, πήραν το όνομά τους από την όαση Φαγιούμ, στην οποία ανακαλύφθηκαν αρχικά και που βρίσκεται 85 χλμ. Νότια του Καίρου.
 Τα πορτραίτα Φαγιούμ είναι ζωγραφισμένα με την εγκαυστική τεχνική, που δυστυχώς σήμερα δεν γνωρίζουμε τον τρόπο που δουλευόταν, και είναι άριστα διατηρημένα εξαιτίας του ξηρού κλήματος της Αιγυπτιακής ερήμου. Η τεχνική αυτή προέρχεται από την αρχαιοελληνική ζωγραφική παράδοση, που συνεχίστηκε στις πρωτοχριστιανικές εγκαυστικές εικόνες της Μονής της Αγίας Αικατερίνης στο Σινά και η μανιέρα των χρωμάτων είναι ο πρόδρομος της σημερινής αγιογραφίας, που με την τεχνική της τέμπερας αντιγράφουμε της εικόνες ή τα πορτραίτα του Φαγιούμ.
Το βλέμμα των Φαγιούμ σου φανερώνει πιο ζωντανοὺς τους πεθαμένους, ποὺ διψούν τη ζωή, από τους ζωντανοὺς που δεν την υποψιάζονται. Σου κάνουν συντροφιά και σου μιλούν εν σιγή οι απόντες. Σε ξυπνούν στη ζωή οι απ αιώνος κεκοιμημένοι.
Οι άνθρωποι των Φαγιούμ, ενώ δεν περιφρονούν την πρόσκαιρη ζωή, προτιμούν και οραματίζονται την αιωνιότητα. Είναι φροντισμένοι στην εμφάνιση, στολισμένοι, καλοχτενισμένοι και συχνά στεφανωμένοι· έτοιμοι για μία ιερή εορτή, που τελικό σκοπό έχει την επιτυχία της αιώνιας ζωής.